در این نوشته نقدی خواهیم داشت بر چگونگی دعوت موسوی و کروبی از مردم برای گرامیداشت ۲۲ خرداد.
نخستین بار در اوایل اردیبهشت بود که موسوی و کروبی صحبت از برگزاری تجمع ۲۲ خرداد کردند. آنها با انتقاد از عملکرد دولت در ادامه برخوردهای خشونت‌بار با مخالفان، خواستار برگزاری راهپیمایی در روز ۲۲ خرداد شدند[۱]. این دعوت به شدت مورد استقبال کنشگران سبزی واقع شد که ماهها منتظر فرصتی برای نشان دادن دوباره قدرت و همبستگی شان بودند.
به تازگی و در دیدار سه خرداد، موسوی و کروبی با تاکید بر اهمیت ۲۲ خرداد [۲]، بار دیگر خواستار صدور مجوز برای راهپیمایی در این روز شده اند.
دعوت اخیر موسوی و کروبی از مردم برای شرکت در راهپیمایی ۲۲ خرداد را از دو جنبه مورد بررسی قرار میدهیم:
الف: جنبش سبز و تناقض درخواست مجوز قانونی برای تجمعات
موسوی و کروبی عملا و با طرح درخواست مجوز برای تجمع ۲۲ خرداد، نشان داده اند که به ضرورت اخذ مجوز برای تجمعات معتقدند. اما اگر بنا بر اخذ مجوز است، باید گفت تمامی راهپیمایی های ۲۵ تا ۳۰ خرداد که بارها از سوی موسوی و کروبی و دیگران مورد تقدیر قرار گرفته، غیر قانونی انجام گرفته است، زیرا وزارت کشور برای هیچکدام مجوزی صادر نکرده بود.
مهمتر از آن، اینجا این سوال اساسی مطرح میشود که چرا موسوی و کروبی بر اجرای قانونی پای می فشارند که با تفسیرهای سرکوبگرانی که نهادهای قانونی را در تسلط خویش دارند، فضا را برای حرکت جدی و از جمله تجمعات خیابانی غیرممکن میسازد؟
ب: وضعیت جنبش در صورت صادر نشدن مجوز برای تجمعات
اما جدا از تناقض قانونی بالا، مساله مهم دیگری هم مطرح میشود. در گزارشی رسمی که سایتهای کلمه و سحام نیوز از دیدار اخیر موسوی و کروبی ارائه کرده اند، آمده است: “در غیر این صورت [ندادن مجوز] برای اطلاع رسانی و آگاهی بخشی با تنوع و تکثری که شبکه های اجتماعی دارند به صورت مسالمت آمیز جریان اطلاع رسانی صورت گیرد.
در این رابطه، سه پرسش مرتبط از آقایان موسوی و کروبی مطرح میشود:
۱- آیا منظور شما از عبارت «برای اطلاع رسانی و آگاهی بخشی، با تنوع و تکثری که شبکه های اجتماعی دارند، به صورت مسالمت آمیز جریان اطلاع رسانی صورت گیرد» برگزار نشدن راهپیمایی و در عوض خبررسانی از طریق شبکه های مجازی می باشد؟ اگر این گونه است چرا به صراحت برگزار نشدن راهپیمایی را بیان نمیکنید؟ مگر جریان اطلاع رسانی در فضای مجازی قطع شده است که آن را باید به عنوان راه حل جایگزین خود عنوان کنید؟ و یا منظور شما از اطلاع رسانی فعالیت دیگری خارج از فضای مجازی است که در این صورت باید پرسید چگونه و چطور؟
۲- شما بی شک متوجه نقش مهم خود در جنبش هستید و به همین دلیل هم به روشنی خواستار راهپیمایی ۲۲ خرداد در صورت دادن مجوز شده اید. پس چرا در حالت ندادن مجوز، که به احتمال بسیار بالا هم همین طور خواهد شد، ابهام آمیز سخن گفته اید؟
پرسش ما ریشه در تفسیر های مختلف و متناقض از راه حل جایگزین ولی مبهم شما در حالت ندادن مجوز دارد. ابهام آمیز سخن گفتن شما، موجب تفسیرهای مختلف و نتیجتاً دودستگی مردم و حضور تنها پاره ای از آنها در خیابان در روز ۲۲ خرداد خواهد شد که این فقط باعث سرخوردگی، نا امیدی و حتی خسارت جانی بیشتر مردم می شود. از قضا، در چنین شرایطی، این معمولا باانگیزه ترین و کوشاترین بخشهای جنبش هستند که به خیابان خواهند رفت و خود را بی پناه و در معرض تهاجم نیروهای سرکوبگر خواهند یافت؛ اتفاقی که تنها باعث از دست دادن بهترین نیروهای فعال جنبش خواهد شد.
بدین ترتیب چه کسی مسوولیت هرج و مرج در تفسیر پیشنهاد مبهم و جایگزین شما [۳] و حوادث احتمالی ناگوار ناشی از «از دست دادن ابتکار عمل در تصمیم گیری» را قبول خواهد کرد؟
۳- از جنبه ای دیگر، آیا تصور نمیکنید با ارایه پیشنهاد ناشفاف و ابهام‌آمیز خود، این فرصت را در اختیار غرض‌ورزان قرار می‌دهید که با ارائه و جا انداختن تفسیر مطلوب خود در میان کنشگران باانگیزه ولی کم تجربه‌ی سبز، نیروی نهفته در خشم مردم را در خلاف جهت اهداف جنبش هدایت کنند؟
سخن پایانی
بی شک برگزاری تجمعات باشکوهی مانند تجمع ۲۵ خرداد یا روز عاشورا از نقاط عطف جنبش سبز بوده، اما در آستانه برگزاری (احتمالی) راهپیمایی ۲۲ خرداد، تاکید بر این واقعیت ضروری است که راهپیمایی و تجمع تنها راه حل پیش پای جنبش نیست؛ چه زنده بودن یک جنبش به معنی فتح روزانه خیابان ها نیست. سبز بودن بیش از آنکه یک نماد باشد شیوه ای از زندگی است. سبز زیستن هیچ موقع مشروط به آمدن به خیابان تعریف نشده است و اگر در مواردی جنبش چنین کرده، صرفاً برای پافشاری بر عزم خویش برای ادامه راه بوده است.
بعد از تجمع ناموفق ۲۲ بهمن و کاهش شور عمومی برای کنشهای پرهزینه و مشغول شدن کوشندگان جنبش به انتقاد از خود، برگزاری تجمعات خیابانی نیاز به دقت بسیار بیشتری دارد، چرا که در صورت عدم استقبال سراسری مردم از تجمع ۲۲ خرداد، نظاره گر سرکوب گسترده و در نتیجه فراگیر شدن احساس شکست بر کنشگران جنبش خواهیم بود.
در چنین شرایطی، به خصوص نقش رهبری بسیار مهمتر میشود، چرا که جنبش سبز مانند هر نهاد اجتماعی-سیاسی دیگری نیاز به راهبری دارد و دلخوشی به بلوغ خود‌به‌‌خودی آن در بزنگاههایی مانند شرایط امروز جنبش، می تواند بسیار خطرناک باشد.
با این اوصاف خواهش ما از آقایان موسوی و کروبی این است که نظر خود را برای وضعیتی که مجوز راهپیمایی ۲۲ خرداد صادر نشود، به صورت شفاف و قطعی بیان کنند. بیشک خسارت جانی و روانی دودستگی در شرکت در راهپیمایی به مراتب بیشتر از خسارت روانی لغو تجمع ۲۲ خرداد است، خسارتی که با ارائه راهکارهای اعتراضی دیگر و در بلندمدت کاملاً قابل جبران است. از طرف دیگر در صورتی که موسوی و کروبی به برگزاری تجمع ۲۲ خرداد، علیرغم عدم صدور مجوز معتقد باشند، بیان صریح عقیده شان، از بروز دودستگی در میان سبزها جلوگیری کرده و سبزها با تمام قدرت و توان خود، تلاش خواهند کرد که آن تجمع را به بهترین شکل برگزار کنند.
[۱] در پایان این دیدار مهدی کروبی و میرحسین موسوی نسبت به برگزاری راهپیمایی مردمی در روز ۲۲خرداد بر اساس اصل ۲۷ قانون اساسی و طبق ماده ۳۰ ، ۳۱ و ۳۲ آئین نامه اجرایی قانون احزاب، تاکید کردند و از همه گروه ها، تشکل ها و احزاب اصلاح طلب خواستند تا در خواستشان را در همین زمینه به وزارت کشور ارسال نمایند.
[۲] براساس گزارش کلمه، آقایان کروبی و موسوی با تاکید بر اهمیت حوادث مهمی که در دوره پس از انقلاب و پیش از آن در این ماه روی داده، در مورد وقایع روزهای ۲۲ خرداد (رای گیری در انتخابات)، ۲۵ خرداد (تظاهرات آرام تهران در اعتراض به نتیجه اعلام شده انتخابات) و 30 خرداد (آغاز برخورد خشونت آمیز با تظاهرات اعتراضی) تبادل نظر کردند. آنها همچنین افزودند روشن شدن تحولاتی که از ۲۲ خرداد سال گذشته آغاز شد "برای پیشرفت جنبش سبز و نشان دادن مسیر حق جویی و حق طلبی ملت بسیار مهم است."
[۳] موسوی و کروبی: «در صورت ندادن مجوز برای اطلاع رسانی و آگاهی بخشی با تنوع و تکثری که شبکه های اجتماعی دارند به صورت مسالمت آمیز جریان اطلاع رسانی صورت گیرد.»
