یادداشت گروه ۲۳خرداد در تحریم راهپیمایی روز قدس

تگها |۱۳۸۹ شهریور ۸, دوشنبه
بی شک برگزاری تجمعات میلیونی و پرشکوه از تجمع ۲۵ خرداد و روز قدس تا ۱۳ آبان و عاشورای سبز درخشانترین لحظات جنبش سبز را ساخته، لحظاتی که در آن هزاران هزار معترض سبز توانستند با قرار گرفتن کنار یکدیگر جو سرکوب قانونی و غیرقانونی سی ساله را بشکنند و قدرت مردمی متحد و شجاع را در مقابل دیدگان جهانیان نمایش دهند.
و بی شک کم نیستند سبزهایی که در این روزهای سکوت و رخوت جنبش در اشتیاق تکرار آن روزهای بزرگ بسوزند. به راستی از این میان کیست که نخواهد در کنار یاران شناخته و ناشناخته اش فریاد مرگ بر دیکتاتور سر دهد؟
اما تمام این خاطرات زیبا و فراموش نشدنی و این آرزوهای پاک و انسانی نباید ما را از دیدن واقعیاتی روشن دور سازد؛ از جمله این واقعیت که جنبشی که به علت فقدان هماهنگی و برنامه ریزی و اصرار بر انجام کنشهای تکراری و قابل پیش بینی، نتوانست و نتواند در کنار تجمعات خیابانی راهکارهای دیگر و روزمره ای برای تداوم اعتراضاتش خلق کند، دیر یا زود محکوم به شکست است. دقیقا به همین علت بود که جنبش سبز نتوانست از تجمعات پرشکوهی چون ۲۵ خرداد و عاشورا و هزینه های بالایش بهره کافی را ببرد و دقیقا به همین علت بود که شکست۲۲ بهمن به جنبش سبز تحمیل شد.
با این اوصاف، ما در گروه ۲۳ خرداد، از همه یاران سبزمان میخواهیم در این شرایط رکود جنبش، در تجمع روز قدس شرکت نکرده و شکستی خودساخته و احیاناً دستگیری تعدادی از فعالین برای جنبش را رقم نزنند.
در مقابل پیشنهاد ما این است که با شرکت جدیتر در فعالیتهای دیگری چون حمایت از زندانیان، مصدومین و خانواده شهدای جنبش [۱]، ترویج مبارزات گوناگون مدنی [۲]، دامن زدن به بحثهای نظری و بالا بردن دانش و آگاهی درون جنبش سبز [۳]، کار بر روی گروههای کوچک دوستان سبز [۴] و دیگر قعالیتهای مبتکرانه و خلاقانه [۵]، به ارتقای هماهنگی و پیشبرد مبارزات جنبش سبز یاری رسانند.
به خیابانها بازخواهیم گشت؛
نه در یأس و پراکندگی روز قدس امسال
بلکه در فردایی
متحدتر،
هماهنگتر،
بابرنامه تر،
و با هدف روشن نابودی دیکتاتوری حاکم!  

گروه ۲۳ خرداد

[۳] امیدواریم به یاری دوستان در آینده بتوانیم مطالعه ای جمعی در زمینه تاریخ سیاسی ایران معاصر را سازمان دهیم.
[۵] برای نمونه میتوان به این نوشته یکی از جوانان سبز اشاره کرد: به جای تظاهرات در 12 شهریور حرکت های هماهنگ را شروع کنیم.
ادامه مطلب

به یاد شیوا نظر آهاری و فداکاری‌هایش

تگها ، |۱۳۸۹ شهریور ۶, شنبه

ماده ۲۰ اعلامیه جهانی حقوق بشر: هرکس حق دارد آزادانه مجامع و جمعیت های مسالمت آمیز تشکیل دهد.

ادامه مطلب

نمایشگاه «سبز» کتاب یا نمایشگاه «سیاه» امنیتی (بخش دوم)

تگها ، |۱۳۸۹ شهریور ۲, سه‌شنبه
در بخش اول این مطلب، به اتفاقات پیش از آغاز نمایشگاه پرداختیم، در این بخش به خود نمایشگاه و اتفاقات آن میپردازیم. در بخش سوم و نهایی نیز که به زودی منتشر خواهد شد، جمع بندی خود را از طرح نمایشگاه سبز ارائه خواهیم کرد.


پوریا دلیر یکی از سبزهای دستگیرشده در نمایشگاه کتاب.
از هویت و سرنوشت دیگر دستگیرشدگان خبری در دست نیست.
۲: نمایشگاه کتاب
نمایشگاه کتاب چهارشنبه ۱۵ اردیبهشت آغاز به کار کرد، اما ضروری است پیش از آن درباره ملاقاتی صحبت کنیم که در طرح نمایشگاه سبز تاثیر مهمی داشت.

کروبی در تاریخ ۱۴ اردیبهشت با تعدادی از دانشجویان دانشکده خبر دیداری داشت. گزارشی از این ملاقات در سحام نیوز -سایت حزب اعتماد ملی، منتشر شد. سایت جرس نیز بلافاصله خبر این ملاقات را به نقل از گزارش سایت سحام نیوز با متنی کاملا مشابه آن گزارش منتشر کرد، اما در کمال تعجب در پایان گزارش جرس این بند اضافه شده بود: "لازم به ذکر است مهدی کروبی حضور خود در نمایشگاه کتاب را برای بعد از ظهر ۱۵ اردیبهشت قطعی اعلام کرده است. کروبی و میرحسین موسوی از مردم خواسته اند در تجمعات و تظاهرات روز ۲۲ خرداد امسال نیز حضور جدی داشته باشند."
سایت دانشجونیوز نیز ۱۵ اردیبهشت مطلبی را تحت عنوان «اعلام حضور جنبش سبز در نمایشگاه کتاب در حمایت از مهدی کروبی» منتشر کرد که اینگونه شروع میشد:
"دانشجونیوز: در پی اعلام حضور مهدی کروبی در نمایشگاه کتاب تهران، جمع کثیری از هواداران جنبش سبز و دانشجویان حامی کروبی در وب سایت ها و وبلاگ های خود اعلام کرده اند که به پشتیبانی از وی در نمایشگاه کتاب حضور به هم می رسانند. کروبی روز گذشته در جمع دانشجویان دانشکده خبر از حضور قطعی خویش در نمایشگاه کتاب خبر داده بود."  +
این گزارش بازتاب زیادی در اینترنت داشت و حتی سایت سحام نیوز [۱] و سایت رسمی مهدی کروبی نیز آن را منتشر کردند.
در حالی که در مقابل خبرهای موثق و مکرر  دال بر امنیتی بودن فضای نمایشگاه، تنها یک لینک و آنهم مطلبی در جهت بی اهمیت قلمداد کردن این تمهیدات نوشته شد، انتشار خبر حضور کروبی در نمایشگاه، بلافاصله با استقبال طراحان اصلی طرح نمایشگاه سبز مواجه گشت؛ به گونه ای که در فاصله حدود  ۲۴ساعت از انتشار این خبر تا بعد از ظهر ۱۵ اردیبهشت حداقل ۱۷ لینک در این رابطه به بالاترین فرستاده و موضوع داغی نیز برایش زده شد.
شجاعت - شيخ شجاع امروز با اعلام قبلي در نمايشگاه كتاب خواهد بود . همراه شو عزيز   +
شیخ شجاع درخواست ما را اجابت کرد تنهایش نمی گذاریم...امروز برای ایرانمان و ندای ایرانمان حاضر خواهیم شد +
و لینکهای دیگری در این رابطه: ۱  ۲  ۳  ۴  ۵  ۶  ۷  ۸  ۹  ۱۰  ۱۱  ۱۲  ۱۳  ۱۴  ۱۵در این میان کاربر iranbala با ارسال پنج لینک در یک روز، یعنی ۱۵اردیبهشت بیشترین نقش را ایفاء کرد (این لینکها در بالا با شماره های  ۶ تا ۱۰ مشخص شده‌اند). دو لینک این کاربر که ظاهرا به خبررسانی میپرداخت، به‌روشنی غیرواقعی و در راستای ایجاد تهییج سبزها به شرکت در نمایشگاه بود:
در خبر اول وی بدون توجه به تغییر محل چندساله نمایشگاه به مصلی از ازدحام سبزها در چهار راه پارک وی میگفت :
در پی اعلام حضور کروبی ازدحام سبزها در چهار راه پارک وی هر لحظه بیشتر می شود برای رفتن به نمایشگاه کتاب +
خبری که با واکنش و تمسخر رسانه کودتاچیان سپاهی مواجه و روی تبعاتش مانور داده شد[۲].
همین کاربر در خبر کاملاً غیرواقع دیگری که ظاهرا به نقل از پیامکی بود، به سبزها وعده داده بود که "رژیم هیچ نیرویی به نمایشگاه نفرستاده است و شرایط بسیار آرام و مساعد [است]" +

اما ارسال خبرهای ناراست تهییج کننده تنها به این کاربر منحصر نبود. کاربر دیگری که او هم در طرح نمایشگاه سبز حضور به نسبت فعالی داشت چنین مینویسد:
نیم ساعت پیش رفتم الان امدم خونه پیام بدم برم دمتون گرم فوق العاده هست نمایشگاه درود بر سبزها هر لحضه بر جمعیت افزوده میشه  +
 در واقع از حضور فرضی کروبی برای کشاندن سبزها به نمایشگاه بهترین استفاده شد.

اما اصل ماجرا چه بود؟ محسن بیات، پسر آیت الله بیات زنجانی شب پانزده اردیبهشت در بلاگش مینویسد:
"امروز خبر حضور احتمالی شیخ در نمایشگاه کتاب رو هم دنبال می کردم و بعد از نماز مغرب تماسی با یکی از نزدیکان ایشون گرفتم و گفتم شنیدیم ایشون رفته نمایشگاه و اون بزرگوار هم گفت: ایشون چنین بنائی رو نداشته و یکی از سایت ها ظاهراً اشتباهاً خبری رو منتشر کرده."
محسن بیات در ادامه به نکته جالب توجهی یعنی دخالت کودتاچیان و عوامل نفوذی آنها اشاره میکند:"در این فضا به اینگونه اخبار می شه شک کرد چراکه ممکنه حضرات چنین خبری رو خودشون درست کنن و بعد که شیخ اونجا حاضر نشد، اون رو دست بگیرن".
جالب است که یکی از رسانه های کودتاچیان 29 فروردین در خبری دروغ نوشته بود"گفته می‌شود که کروبی از هم اکنون برای حضور در نمایشگاه کتاب اعلام آمادگی کرده است."همانطور که دیدیم این خبر دروغین کودتاچیان چند روز بعد از سایت جرس سر در آورد.[۳]

طبعا کروبی در نمایشگاه حضور پیدا نکرد، امری که موجب دلسردی سبزهای شرکت کننده در نمایشگاه و سوء استفاده سایتهای کودتاچیان شد. اما جدای از این موضوع، شرایط شدید امنیتی روز اول میتوانست بهترین هشدار و اعلام خطر برای سبزها باشد. یکی از شرکت کنندگان چنین مینویسد:
"بیست و سومین نمایشگاه کتاب از ساعت ۱۰ صبح امروز چهارشنبه ۱۵اردیبهشت جهت بازدید علاقه مندان شروع بکار کرد و باز طبق وظیفه و فراخوانی که دوستان در سایت های مختلف جهت حضور در این نمایشگاه داده بودند ساعت ۱۵ خود را به نمایشگاه رساندم. حضور چشم گیر مردم،خصوصن جوانان که همه انتظار حضور شیخ مهدی کروبی را می کشیدند جلوه خاص و بی نظیری را به نمایشگاه داده بود که اکثر آنها بر روی سکوهای داخلی و خارجی نمایشگاه به صف نشسته بودند. درب های ورودی نمایشگاه توسط نیروهای امنیتی پیاده و مامورینی که داخل ماشین های ون پلیس نشسته بودند،بشدت کنترل می شد و احتمالن این کنترل،بیشتر بخاطر اعلام حضور شیخ مهدی کروبی در اولین روز از نمایشگاه بود که تا ساعت ۳۰ : ۱۷ آنجا بودم،به دلایل نامعلومی خبری از حضور ایشان در نمایشگاه نشد. بازار گزارش های رادیویی و تلویزیونی در این نمایشگاه بسیار بسیار داغ و در هر گوشه از نمایشگاه تعدادی دوربین از بالا جهت گرفتن فیلم و تهیه گزارش از مردم و ناشرین کتاب در حال حرکت بود." +

همان شب عده ای از سبزها به فضای شدید امنیتی نمایشگاه و شرایط کاملا نامناسب برای سبزها اشاره کردند، اما نه تنها طراحان اصلی به آن توجهی نکردند، بلکه بعضا سعی شد واقعیت مورد انکار قرار گیرد. برای مثال میتوان به این گفتگوی کاربر امیرکبیر با یکی از سبزهای شرکت کننده در نمایشگاه به نام  فرامیر اشاره کرد:
کاربر امیرکبیر: دعوت دوستان برای نمایشگاه کتاب نه تنها شکست نخورده بلکه امروز سنجش خوبی بود.کسانی که در نمایشگاه بودند شاهد هستند که چه تعدای از مردم در بیرون نمایشگاه نشسته بودند و در نگاهشان سبز بودن موج می زد .به صورتی که اغلب اینان در انتظار ورود شیخ کروبی بودند
 کاربر فرامیر: دقیقا چه کسی گفته خبری از نیروهای فشار و غیره نبود؟ جو به شدت امنیتی بود. اگر کروبی میومد کتک سختی میخوردیم.  کاربر امیرکبیر: شاید هم میزدیم [!]  فرامیر: رفیق من، امروز که هیچی...فردا دوباره برو مصلی. یه نگاهی به آدمهای اطرافت بکن. ببین چند درصد جو اونجا در اختیار سبزهاست. یه کم باید واقع بین بود. اگر منظورت از آدمایی که نشسته بودن، اونایی هستند که توی چمن نزدیکای در عباس آباد نشسته بودند، همشون لباس شخصی بودن امیرکبیراتفاقا من هم همونجا نشسته بودم.[!] فرامیر: اوکی.شما درست میگید. همه چی آروم بود. من چقدر خوشحالم."

حال که مشخص شد روز اول نمایشگاه با خبر دروغ حضور کروبی و تبلیغات شدید طراحان و نهایتا عدم حضور کروبی و دلسردی سبزها همراه بود، بهتر است به آنچه که در ده روز برگزاری نمایشگاه گذشت، نگاه دقیقتری بیندازیم. 
همانطور که در بالا توضیح دیدیم، پیش از شروع نمایشگاه، شاهد تمهیدات و تهدیدات بی سابقه ای از سوی مسئولان برگزاری بودیم. در عمل هم چنین شد و فضای سنگین امنیتی ای بر نمایشگاه حاکم شد تا جایی که کمتر گزارشی از نمایشگاه بود که به این مسئله اشاره نکند. 
وضعیت امنیتی نمایشگاه آن چنان حاد بود که کانون نویسندگان ایران در  اطلاعیه ای علاوه بر معضل سانسور، به "گشتهای نامحسوس" در نمایشگاه اشاره کرد. رادیو فردا در گزارش خود از 
" فضايى به شدت پليسى، امنيتى" نوشت. دویچه وله نیز چنین نوشت:"بسیاری از ناظران و تحلیلگران مسایل فرهنگی معتقدند، نمایشگاه امسال به معنای واقعی کلمه «مکان نمایش» بود؛ مکانی برای نمایش دشمنی با کتاب؛ نمایشی با شرکت ماموران امنیتی علنی و مخفی، و دوربین‌هایی برای کنترل رفت و آمد و رفتار مردم". اما قضیه آنچنان بی سابقه بود که صدای خودیها را هم درآورد. داریوش قنبری، سخنگوی فراکسیون اقلیت در مجلس گفت: "نمایشگاه کتاب یک محیط فرهنگی است و طبیعتا حضور گسترده نیروهای امنیتی خوشایند این فضا نیست.» وی تصریح کرد:« برای تامین بحث امنیت نمایشگاه که البته ضروری هم هست، خوب بود مانند سالهای گذشته عمل می‌شد اما حضور پر رنگ این نیروها در نمایشگاه امسال، نگرانی‌ها را بیشتر از تامین امنیت جلوه داده است.» + [۴]

گزارشات مردمی
: اما برای اینکه نگاه دقیقتری به اتفاقات نمایشگاه داشته باشیم، بهتر است نگاهی هم  به گزارشات غیررسمی   داشته باشیم:
«نمایشگاه کتاب امسال اصلا اتفاق مهمی نیست. حتی تعداد تاکسی هایی که داد می زنند نمایشگاه، نمایشگاه آنقدر مثل سالهای پیش زیاد نیست. حالا یا من حساس شده ام به موضوع یا واقعا اینجوری بوده است که اصلا جو، جو ِ خوبی نبود. یعنی آن آدم های دوست داشتنی ای که هر سال در نمایشگاه می توانستی سراغشان را بگیری انگار نیامده بودند. همین آدم های مثل خودمان را می گویم. در عوض پر از پسران ِ ته ریش دار با پیراهن های مشکی و دختران رو گرفته ی دست کش پوش بود. جا به جا هم لباس شخصی ها بیسیم به دست در جمع های دونفری گشت می زدند. نیروهای پلیس هم که فراوان». +

یکی از سبزها چنین گزارشی از جمعه 
۱۷ اردیبهشت میدهد:
"من که از اولش اصلا نمی خواستم برم. ولی به اصرار رفقا گفتیم پا شیم بریم ببینیم چه خبره. اولا محیط به اون بزرگی مصلی رو نصف کرده بودن تا نظارت دقیق تری رو تک تک آدما داشته باشن. بعدشم اگر به اقرار نگفته باشم، به ازای هر 3،4 نفر یه لباس شخصی بیسیم به دست حضور داشت. قدم به قدم هم ون هایی پارک بود که روش نوشته بود "امنیت اخلاقی". انگار همین صبح نوشته بودن، چون رنگاش خشک نشده بود و شره کرده بود. همین جوری هم بی دلیل از پاشنه کفش گرفته تا شال و مانتو سوار می کردن و می بردن." (این لینک در بالاترین تنها 8 رای آورد!)

اما بیشترین و دقیقترین گزارشات از نمایشگاه را کاربر kelk ارائه کرد
[۵]، اما هیچ کدام از لینکهایش مورد توجه قرار نگرفت. هرچند به دلایلی که پیشتر گفتیم با خوشبینی این کاربر نسبت به امکان سبز کردن نمایشگاه موافق نیستیم، اما نمیتوان گزارشات دقیق و منصفانه وی را که حاصل ساعتها وقت گذاشتن بوده، تحسین نکرد. در کامنتی وی رعایت چند نکته مهم امنیتی را یادآور میشود:
"وسایل مورد نیاز یادتون نره ها : ماسک پرستاری _ کتونی ورزشی برای دویدن در مواقع نیاز لباس خاص هم نپوشید که دوربینها به راحتی نتونن دنبالتون کنند! اگه خواستید پارچه سبز بیارید تو یه جاتون قایم کنید چون من که دیروز رفتم یه سر و گوشی آب بدم ببینم چه خبره جلو ایستگاه مترو کوله ام رو گرفتند گشتند. پارچه سبز رو ببندید به زانو یا ساق پاتون بعد شلوار پاتون کنید که موقع گشتن لو نرید. ترکیب نمایشگاه رو هم عوض کردند.مثل هر ساله نیست ولی راحت میشه تظاهرات کرد"

لازم به ذکر نیست که در صورتی که این معترض سبز به پیشنهادات طراحان نمایشگاه سبز عمل کرده و در کوله خود انواع و اقسام نمادها و وسایل سبز برده بود، خیلی راحت دستگیر شده بود! 
در این نوشته شنبه ۱۸ اردیبهشت، کاربر کلک به خوبی شرایط سخت امنیتی نمایشگاه را تشریح میکند و سعی میکند تمهیداتی برای سبزها ارائه کند:
"به عنوان مثال از روزها قبل تلاش کردیم تا جمعه ۱۷ اردیبهشت یک تجمع شکل بدیم اما تعداد کمی از دوستان مشارکت کردند و کسانی که امیدوار بودند را هم دلسرد کردند. این جمعه من در نمایشگاه بودم و اگر میخواهیم جمعه آینده حرکتی کنیم به نظرم لازم باشد نکات زیر را بررسی کنیم : ۱ – ورودی نمایشگاه (شبستان – طبقه همکف) از سمتی که از ایستگاه مترو شهید بهشتی به سمت نمایشگاه می آیید شلوغ و پر ازدحام هست و تا راهرو های ۶ و ۷ این تراکم شدید ادامه دارد و مکان خوبی برای شروع تظاهرات و شعار دادن ها است اما باید تراکم رو حفظ کرد و جمعیت رو پراکنده نکرد ۲- سالن های کتب آموزشی که در طبقه ی بالا (حیاط – پشت بام شبستان) وجود دارند با دوربین کنترل میشوند و اصلا مناسب نیستند! ۳- بالای پله های مصلی که شما از حیاط بالا میتوانید به سمت شبستان و صحن اصلی بیایید محوطه بزرگی است که معمولا خلوت است و به نظر من میشه اول اونجا همه جمع شیم شعار ندیم تا جمعیت قابل قبول بشه و همه اطمینان پیدا کنیم که بقیه هم به قصد تظاهرات آمده اند. تذکر : در سمت راست شبستان ورودی شبستان از سمت ایستگاه مترو شهید بهشتی است و راهروها از آنجا شروع میشوند. طبقه اول ناشران عمومی و طبقه دوم که راهرویی جداگانه دارد برای کتب خارجی است. در شمال غربی پشت بام شبستان غرفه های موقتی احداث شده است که در آن ناشران آموزشی حضور دارند و با دوربین کنترل میشود ۴- قسمت زیادی از صحن مصلی در دست عملیات عمرانی است و قسمت باقی مانده بسیار کوچک و ناکارآمد هست! ۵- اگر از سمت ایستگاه مترو مصلی به سمت نمایشگاه می آیید میتوان تظاهرات را در همان نیمه راه تشکیل داد اما باید اطمینان پیدا کرد که اکثریت به قصد تظاهرات آمده اند. ۶- تمرکز اصلی رو باید در پشت بام شبستان (حیاط – طبقه بالا) گذاشت چون محوطه توسط دوربین کنترل نمیشود وسیع است و راه در رو دارد. تذکر: تمامی تصاویر از نرم افزار Google Earth گرفته شده است." اما این مطلب دقیق نه تنها مورد توجه قرار نمیگیرد، بلکه به بهانه تیترش مورد حمله قرار میگیرد!

در مطلب دیگری وی به این موضوع اشاره میکند که پوشیدن مچ بند سبز نزدیک بوده باعث دستگیری یکی از سبزها شود: 
"راستی داشتند میگرفتنمون رفیقم مچ بند سبز داشت گرفتنش". به یاد داشته باشیم  یکی از تمهیدات طراحان نمایشگاه سبز پوشیدن لباسهای سبز از جمله مچ بند بود.[۶]

از نقطه نظر مقامات امنیتی نمایشگاه نیز که قضیه را نگاه کنیم، مشکلی که آنها همیشه با آن مواجهند، جدا کردن معترضین احتمالی در میان انبوه جمعیت است. پوشیدن و بردن لباسها و نمادهای سبز به آنها کمک میکرد تا به راحتی مظنونین سبز را جدا کنند.
نکته  جالب و  قابل تامل  اینکه طراحان اصلی  طرح نمایشگاه سبز که لینکهای بسیاری پیش از شروع نمایشگاه و در طی چند روز اول آن فرستادند،  تقریبا هیچ گزارش مستقلی از اتفاقات رویداده در نمایشگاه ندادند، توجهی به گزارشات واقعی ارسال شده نداشتند و بدتر از آن همانطور که بالا نشان دادیم، بعضا سعی سازمان یافته ای در پوشاندن حقیقت داشتند.

تجمع کودتاچیان علیه حق انتخاب پوشش
: اما اقدامات کودتاچیان تنها به ایجاد فضای امنیتی برای سبزها بسنده نکردند، شنبه ۱۸ اردیبهشت کودتاچیان به بهانه مبارزه با بدحجابی تجمع و نمایش قدرتی در نمایشگاه کتاب داشتند که در تاریخ نمایشگاه کتاب بی سابقه بود، اتفاقی که به طبع از سوی مسئولین نمایشگاه مورد استقبال گرفت و  حتی دختران و زنان شاغل در غرفه ها تهدید شدند:
"مدیر حراست نمايشگاه نیز با حضور در بین راهپیمایان معترض، به آنها قول داد در صورت مشاهده‏ی غرفه‏هايي كه بانوان بدحجاب در آن حضور دارند نسبت به تعطيل كردن آن غرفه اقدام خواهد نمود." +

دستگیری جوانان سبز
: اما فاجعه طرح نمایشگاه سبز تنها در اجرا نشدن این طرح محکوم به شکست خلاصه نشد، متاسفانه جوانان سبزی دستگیر شدند: "پوریا دلیر که در نمایشگاه کتاب دستگیر شده بود به بند ۳۵۰ ز ندان اوین منتقل شد . به گزارش کلمه، او که در پی حضور در تجمعی ده نفر در نمایشگاه کتاب دستگیر شده است چندی پیش همراه ۲۰ نفر دیگر به زندان اوین آورده می شود و هم اکنون با اتهام “اقدام علیه امنیت کشور” در بند ۳۵۰ زندان اوین به سر می برد. در نمایشگاه کتاب امسال که در اردبیهشت ماه سال جاری در تهران برگزار شد، نیروهای امنیتی با تجمع های بیش از ده نفر برخورد میکردند. پوریا به همراه جمعی از دوستانش به نمایشگاه کتاب رفته بود و بدون اینکه شعاری بدهند و تنها به دلیل اینکه با یک جمع دوستانه در نمایشگاه حرکت می کردند، بازداشت شده است. از همراهان دستگیر شده پوریا دلیر اطلاعی در دست نیست و با اینکه تعدادی از آنها آزاد شده اند ولی هنوز تعداد دیگری در زندان اوین به سر می برند. به گفته شاهدان عینی در نمایشگاه کتاب امسال تعدادی از مردم بویژه جوانان در حین برگزاری نمایشگاه کتاب به دلیل شرکت در تجمع های کوچک بازداشت و روانه زندان شده ا ند."[۷]  +

با این اوصاف باید گفت طرح نمایشگاه سبز برای کودتاچیان دستاوردهای زیادی داشت، از جمله اینکه عدم موفقیتش احساس شکست را در میان سبزها و به خصوص سبزهای شرکت کننده در این طرح گسترش داد، همچنین تعدادی از جوانان سبز و فعالی که حتی در شرایط رخوت جنبش به مبارزه شان ادامه میدهند، به دام افتادند. از سوی مقابل جنبش مردمی هیچ دستاوردی از طرح نمایشگاه سبز نداشت!
در بخش سوم و پایانی این نقد جمع بندیی از چگونگی شکلگیری ماجرا و نتایج تلخ اما آموزنده آن خواهیم داشت.

پایان بخش دوم






[۱] البته سایت سحام نیوز در پایان خبر و دقیقا در تضاد با متن اصلی که  خبر از حضور کروبی در 15 اردیبهشت در نمایشگاه میدهد، این را اضافه کرده: “البته لازم به توضیح است تاکنون هیچ زمان دقیقی برای حضور کروبی درنمایشگاه کتاب ازسوی وی اعلام نشده است."
[۲] دراینجا  شاهد اعتراض شدید برخی کاربران بالاترین به کاربر «ایران بالا» هستیم. البته کاربر «ایران بالا»، جوابیه ای هم داده اند.
[۳]متاسفانه سایت جرس در قضیه نمایشگاه کتاب و حضور کروبی به مانند بسیاری موارد دیگر به تریبونی برای خبررسانی دروغ کودتاچیان تبدیل شد. شاید از جرس انتظار زیادی نباشد که درباره این اشتباهش توضیح دهد و در آینده از منابع مطمئنتری استفاده کند.
[۴]اینجا میتوانید گزارش جامعی از شرایط برگزاری نمایشگاه کتاب  بخوانید +
[۵]1 و 2 و 3 و 4 و 5
[۶] به هر بهانه ای می توان سبزبود، لباس، کلاه، کفش و ... سبز بپوشید، تا رنگ سبز کاملا به چشم بیاید! +
پیشنهاد: برای بهتر دیده شدن جنبش، با "لباس سبز" به نمایشگاه برویم+
[۷]خوشبختانه چندی بعد وی آزاد میگردد +

ادامه مطلب

نمايشگاه سبز كتاب يا نمايشگاه سياه امنيتي؟ (بخش اول)

تگها |۱۳۸۹ مرداد ۳۰, شنبه
شاید این اصل که بررسی شکست به همان اندازه توجه به پیروزی میتواند الهام بخش و آموزنده باشد، در نظر اول بدیهی و ساده به نظر بیاید، اما برای جنبش سبز متاسفانه چنین نبوده و این جنبش عملا، بیش از نقد و بررسی، با توجیهاتی چون مثبت اندیشی و عدم تضعیف روحیه مبارزان، شکستهایش را مورد بی توجهی قرار داده است. در این نوشته سعی میکنیم یکی از طرحهای شکست خورده جنبش، یعنی طرح نمایشگاه سبز کتاب را مورد نقد و بررسی قرار دهیم.
با توجه به حجم بالا، این مطلب را در چند بخش ارائه خواهیم کرد.
کلیاتی درباره طرح نمایشگاه سبز
طرح نمایشگاه سبز با هدف اعلام شده حضور معترضان سبز در نمایشگاه کتاب (۱۵ تا ۲۵ اردیبهشت ۱۳۸۹) شکل گرفت.
طراحان اصلی این طرح، با توجه به عدم استقبال سایتهای اصلی جنبش سبز از این طرح، به طور عمده از سایت بالاترین برای تبلیغات استفاده کردند، تبلیغاتی که از حدود یک ماه پیش از مراسم افتتاحیه نمایشگاه آغاز شد[۱]، اما  اولین لینکهای داغ شده این طرح توسط دو کاربر اصلی مبلغ این طرح، khaki و amiirkabiir به طور همزمان و در روز ۲۷ فروردین، ۱۹ روز پیش از شروع نمایشگاه ارسال شد. زمانی کافی برای تبلیغ این طرح در نظر گرفته شد.
بررسی لینکهای ارسال شده و همینطور بحثهای درگرفته در کامنتها نشان میدهد که بین ۱۵ تا ۲۰ کاربر به شکلی هماهنگ و با برنامه[۲] در تبلیغ این طرح نقش داشته اند که از این میان amiirkabiir، khaki، iranbala، torino ، sight،  booos، khatami76، sabz21، hazadi، khorjinak، mehdi_000 و bayansabz نقش فعالتری ایفاء کرده اند.


نمایشگاهی که قرار بود سبز باشه، به محلی برای جولان قدرت کودتاچیان تبدیل شد:
تجمع بسیجیان علیه بدحجابی
سه کاربر بالاترین (امیرکبیر[۳]، خاکی[۴]، ایران بالا[۵] (با ارسال ۲۶ لینک بیشترین نقش را در مورد توجه قرار گرفتن طرح ایفاء کردند. در طی مدت شروع تبلیغات تا اتمام نمایشگاه حدود ۷۰  لینک به بالاترین فرستاده شد که تقریبا نیمی از آنها داغ شد. پنج موضوع  داغ ۱ و ۲ و ۳ و ۴ و ۵ نیز برای این طرح زده شد که نخستین آن ۲۷ فروردین (زمان ارسال نخستین لینکهای طراحان اصلی) و آخرین آن ۱۵ اردیبهشت روز نخست نمایشگاه بود.
البته به جز طراحان، چند کاربر دیگر مبلغ طرح نمایشگاه سبز بودند، اما ناهماهنگی این کاربران با طراحان نمایشگاه سبز و همینطور برخورد متفاوت آنها با این طرح، این دوستان را به کلی از طراحان اصلی طرح جدا میکند.[۶]
 نقد طرح «نمایشگاه کتاب سبز» در سه بخش، "پیش از نمایشگاه"، "نمایشگاه کتاب"و "سرنوشت طرح" تنظیم شده است.  جمع بندی کوتاهی نیز در پایان خواهیم داشت .
 بخش اول: پیش از نمایشگاه
پیش از پرداختن به موضوع اصلی، بهتر است نگاهی به شرایط عمومی جنبش در آن مقطع و همچنین نمایشگاه کتاب بیست و سوم بیاندازیم.
پس از  عدم موفقیت سبزها در۲۲ بهمن، جنبش سبز وارد مرحله جدیدی از حیات خود شد، مرحله ای که با شک و تردید نسبت به کارایی روشهای گذشته، کاهش چشمگیر تعداد سبز های شرکت کننده در برنامه های جنبش و اعلان تغییر استراتژی توسط میرحسین موسوی مشخص می شود. یکی از نتایج این تحولات این بوده که بعد از ۲۲ بهمن طرحهای مختلفی که عمدتا در بالاترین اعلام شد، از جمله مراسم ۱۳ بدر مقابل اوین، تجمع روز کارگر و روز معلم مورد استقبال زیادی قرار نگرفت. در آستانه نمایشگاه کتاب مطمئتا این واقعیات مشهود از چشم عموم سبزها و همچنین طراحان اصلی نمایشگاه سبز دور نمانده بود[۷]. علاوه بر این محیط بسته نمایشگاه که امکان کنترل محیط را برای کودتاچیان بسیار راحت میکرد، از پیش این هشدار را به سبزها میداد که امکان موفقیت چنین طرحی در شرایط موجود تقریبا ناممکن است، نکته ای که به صراحت و روشنی پیش از شروع نمایشگاه و در انتقاد از طرح نمایشگاه سبز گوشزد شده بود:
"اینا اصلا قابل اجرا نیست...خیلی راحت وقتی دوتا شعار دادید در مصلی رو میبندند و همه شما و مردم عادی رو میگیرن و هربلایی خواستن سرتون میارن...چیزی نگید که فرداش وقتی اجرا نشد بگین وای شکست خوردیم وای شکست خوردیم.مردم معترض جونشون رو از سر راه گیر نیاوردن که بیان جلوی چشم حکومت قاتل توی نمایشگاه شعار بدن...خیلی پیشنهاد غیر عقلانی ای هست...خیلی ...آدم باید از شکست هاش درس بگیره...مگر اینکه بسیجی و نوکر حکومت باشه!"  [تاکید از نگارنده]
 راهکارهای جذب معترضان سبز به حضور در نمایشگاه: علی رغم تمام این موارد، طراحان اصلی به طرق مختلفی از جمله روشهای زیر سعی کردند سبزها را به شرکت در این طرح ترغیب کنند:
۱.القای ترس و وحشت رژیم:
کودتاچی !وحشت گسترده امروز خبر از روزهای پایانی حضورت می دهد آماده باش که ۱۰ روز حضور در نمایشگاه کتاب در پیش است +
آقای دیکتاتور نیروهایت را بسوی مصلی گسیل کن که نمایشگاه کتاب در راه است...امروز ترس را در وجودت دیدیم. +
ترس رژیم از تجمع سبزها در نمایشگاه کتاب+
ده شب نمایشگاه کتاب و ده شب ترس و بیخوابی کودتاچیان+
اما سوال این است که با توجه به وضعیت عمومی جنبش و همینطور شرایط مکانی و زمانی کاملا تحت کنترل، کودتاچیان باید از چه چیزی میترسیدند؟
۲. وعده رویدادی بزرگ برای جنبش:
"چندی است که فرصت حضور پررنگ و پر تعداد برای مان فراهم نشده و اینبار نمایشگاه گویا بستر این حضور را فراهم نموده است.چند وقتی است که فریاد مرگ بر دیکتاتور را بر سر حرامیان تاریخ فرود نیاورده ایم.چند وقتی است که جنایاتشان را تنها نگریسته ایم و دم نزده ایم .چند وقتی است که تحقیر و گستاخی های فراوانشان را پاسخی در خور نداده ایم .اما بدانند که در نمایشگاه همه این بغض فرو خفته را بار دیگر برون خواهیم داد .فریادی از جنس ایران را بر سرشان خواهیم کوفت تا بدانند که سبز شدن مان ریشه دار است فراموش نشدنی "+
بی صبرانه در انتظار نمایشگاه کتاب هستم تا با تمام وجود برای بار دیگر فریاد بزنم "مرگ بر دیکتاتور"+
قطار قدرتمند جنبش سبز دوباره سرعت میگیرد: دیروز تحقیرکودتا در دانشگاه و 3 روز بعد حضوری پررنگ در نمایشگاه کتاب+
آقای کودتا!روز کارگر تازه استارت”فتنه دوم”بود،منتظر باش+
عرض اندام دوباره جنبش سبز در نمایشگاه کتاب+
حضور انبوه مردم در نمایشگاه کتاب ، فرصتی مناسب برای سبز شدن ...۱۵ اردیبهشت- تا ۲۵ اردیبهشت+
پیش به سوی یک کار فرهنگی : با حضور سبز در نمایشگاه کتاب فرهنگ سبز بودن را گسترش دهیم+
نمايشگاه بین المللی كتاب ، فرصتي طلايي براي جنبش سبز+
و البته پوچ بودن چنین وعده و وعیدهایی همان زمان هم روشن بود.
۳. ترساندن مردم از عواقب فرضی شرکت نکردن در طرح نمایشگاه سبز
"سکوت ما باعث فربه شدن حرامیان میشود.سکوت ما باعث میشود تا در آینده ای نه چندان دور، حتی در کنج خانه هایمان هم تفتیش عقاید شویم.سکوت ما باعث میشود تا کشور عزیزمان ایران، در عرصه بین المللی از کمترین وجه مثبتی برخوردار باشد." +
بی نیاز از توضیح!
۴. پیوند زدن طرح نمایشگاه کتاب با مراسم مورد تایید و همگانی ۲۲ خرداد
نمایشگاه کتاب فرصتی مناسب برای حضوری کم خطر ولی پر اثر... تمرینی برای حضور چشمگیر در خرداد+
سبزها آگاه باشید: نمایشگاه کتاب، سکوی پرتاب خرداد+
نمایشگاه کتاب امسال بهترین فرصت برای ارسال بلوتوث فیلمها و عکسهای جنایات رژیم و اطلاع رسانی برای ۲۲ خرداد است+
اسکناس های شعار نویسی شده را در نمایشگاه خرج کنیم...بر روی اسکناس ها می نویسم"۲۲ خرداد روز حضور ماست"+
نمایشگاه کتاب تمرینی ۱۰ روزه برای امتحانی بزرگ و حساس در ۲۲ خرداد+
با این حساب و با این روش میتوان هر طرح نامربوط و حتی مشکوکی را به طرحی مقبول همگان مرتبط کرد!
۵. استفاده از احساسات جنبش نسبت به شهداء و زندانیان
پنجشنبه و جمعه بهترین و آخرین فرصت اعتراضی جنبش سبز در نمایشگاه کتاب:در مقابل خون عزیزان و اسرای در بندمان مسئول هستیم/همراه شو عزیز کین درد مشترک هرگز جدا جدا درمان نمیشود+.    
۶. پیوند زدن طرح نمایشگاه سبز با رهبران جنبش
دعوت از شيخ شجاع ، بانو رهنورد و مهندس موسوى – با اعلام قبلى به نمايشگاه كتاب بياييد+
شیخ مهدی عزیز منتظر حضورت در نمایشگاه کتاب هستیم....همچون سایر تجمعات همراه شو عزیز+
فردا روز نمایشگاه کتاب است (همه سبزها حضور پررنگی خواهیم داشت و همانند سال گذشته آقایان موسوی و کروبی خواهند آمد[۸] )+
موسوی و کروبی در چه صورت به نمایشگاه کتاب می ایند+
این در حالی است که کروبی و موسوی در دیدار اواخر فروردین خود به روشنی برنامه بعدی شان را مراسم ۲۲ خرداد تعیین کرده بودند. بعدا خواهیم دید این دعوتها با خبر جعلی حضور کروبی در نمایشگاه وارد مرحله جدید و مهمی از طرح نمایشگاه سبز میشود.

البته در صورتی که خود طرح نمایشگاه سبز به شکل سنجیده و معقولی مطرح شده بود، بعضی از تمهیدات فوق مانند پیش کشیدن احساس وظیفه مبارزان نسبت به وضعیت زندانیان میتوانست کاملا موجه باشد، اما همانطور که شرایط و نتیجه این طرح نشان داد، چنین تمهیداتی در واقع برای پنهان کردن ضعفها و مشکلات عدیده خود طرح ارائه میشد.
تمهیدات طراحان اصلی برای سبز کردن نمایشگاه: یکی از مهمترین و شاید مهمترین بخش هر طرح راهکارهایی است که قرار است طرح و فعالان سبز را در  مقابل سرکوب محافظت کند. با توجه به شرایط عمومی جنبش و همینطور شرایط ویژه نمایشگاه سیزدهم، بررسی تمهیداتی که طراحان سبز در این راستا مطرح کردند، ضروری است: برای سبز کردن نمایشگاه در شرایط فوق العاده امنیتی چه راهکارهایی مطرح شد؟
پیش از بررسی دقیقتر تمهیدات طراحان باید به این نکته توجه کرد که تعداد لینکهای ارسالی در این زمینه بسیار محدود یعنی ۷ لینک بوده که اکثراً به توصیه پوشیدن لباس سبز یا حمل نماد سبز بسنده کردند (در بخش بعدی خواهیم دید همین لباس و نمادهای سبز کمک شایانی به نیروهای امنیتی کرد که افراد با لباسها و نمادهای سبز را به عنوان مظنون شناسایی کنند). در یک مورد هم نویسنده مفصلتر نوشته راهکارهایی پیش پا افتاده مانند شعارنویسی و پخش اعلامیه و بعضا کاملا بی معنی مانند "همه با خود ساندیس ببریم و بخوریم و پاکتهای آن را روبروی غرفه های کودتاچیان مثل غرفه کیهان بی اندازیم!" ارائه شده است.با بررسی این لینکها به راحتی میشود گفت که هیچ تمهید کارایی در مقابل تدارکات سخت امنیتی سرکوبگران ارائه نشده بود.
پیشنهاد: برای بهتر دیده شدن جنبش، با "لباس سبز" به نمایشگاه برویم+
حمل یک نماد سبزدر نمایشگاه کتاب بالاتر از خواندن هزاران کتاب است  +
با تشکیل هسته های چند نفره نمایشگاه کتاب را سبز خواهیم کرد+
در روزهای نمایشگاه کتاب زمان خروج از مترو مصلی فرصت پیوندمان مهیاست ... با نمادهای سبزمان همدیگر را خواهیم یافت+
قرار دادن برگه های سبزی با عنوان" ۲۲ خرداد روز حضور است" در غرفه ها...تبلیغات ۲۲ خرداد در نمایشگاه+
نمایشگاه کتاب را سبز کنیم(راهکار)  +
برای سبز کردن نمایشگاه کتاب چه کارهایی می توان کرد؟+

شرایط خاص امنیتی نمایشگاه سبز: با توجه به شرایط عمومی جامعه، وجود جوی امنیتی در  نمایشگاه، اصلا دور از انتظار نبود، اما نشست مطبوعاتی ۱۴ اردیبهشت محسن پرویز معاون امور فرهنگي وزارت ارشاد و مدير برگزاري بيست و سومين نمايشگاه بين‌المللي كتاب نشان داد که باید منتظر شرایطی کاملا خاص و سخت در نمایشگاه باشیم:
" تامين امنيت برعهده نهادهاي انتظامي و امنيتي است و آنها نيز در طول سال‌ها؛ همكاري خوبي داشتند. امسال نقاط حساس و تمامي نمايشگاه با دوربين‌هاي مداربسته كنترل مي‌شود. وي با اشاره به اينكه نمايشگاه كتاب يك محيط ‌فرهنگي است، افزود: در نمايشگاه كتاب هيچ‌كس حق ندارد بهره‌برداري سياسي بكند و نبايد به اين فكر باشد كه از محيط فرهنگي مي‌تواند بهره‌برداري سياسي بكند. وي با اشاره به مشكلاتي كه در زمان برگزاري نمايشگاه مطبوعات به وجود آمده بود؛ گفت: نمايشگاه مطبوعات بحث سياسي بسيار قوي دارد و به دليل آنكه در كشور ما خلاء حزبي وجود دارد، مطبوعات به جاي احزاب عمل مي‌كنند درحالي كه نمايشگاه كتاب اين‌گونه نيست. نمايشگاه كتاب يك محيط فرهنگي است. وي با اشاره به برگزاري نمايشگاه كتاب در آستانه انتخابات در سال گذشته گفت: نمايشگاه كتاب سال گذشته در آستانه انتخابات برگزار شد و هيچ مشكل و اتفاق خاصي در آن روي نداد. امسال نيز ما دغدغه خاصي نداريم و تصور نمي‌كنم كه مشكل خاصي به وجود بيايد البته درمورد حضور افراد سياسي و كساني كه فقط به قصد بهره‌برداري سياسي در نمايشگاه شركت مي‌كنند، مسئولان امنيتي بايد تصميم بگيرند."
وی همچنین از کنترل محسوس و نامحسوس نمایشگاه گفته بود، مسئله ای که چند روز بعد در صحبتهای حسین ساجدی‌نیا، فرمانده انتظامی تهران بزرگ  تایید شد: "این پلیس [نامحسوس] در اولین ماموریت خود در نمایشگاه بین‌المللی كتاب تهران حضور یافته است و از روز شنبه نیز در سطح شهر تهران به انجام ماموریت می‌پردازد."
تمام این اخبار میتوانست هشداری جدی برای سبزها باشد که با نمایشگاهی کاملا متقاوت از قبل سر  و کار دارند. واکنش طراحان به این اخبار چه بود؟ اما  بهتر است کمی به عقب و به  کامنت یکی از مشوقان[۹] این طرح برای نخستین لینک داغ شده و مهم این طرح برگردیم که میگوید:"در ضمن می خواهند در نمایشگاه دوربین مدار بسته بگذارند. به نکات امنیتی نیز باید توجه کرد".
جالب توجه است که از ۲۰ روز پیش از شروع نمایشگاه و حتی قبل از  تهدیدهای مقام مسئول برگزاری نمایشگاه، حلقه طراحان نمایشگاه سبز به طریقی از وجود دوربین های مدار بسته مطلع بودند.
بهتر است نخست به تیتر نوشته کاربر امیرکبیر مهمترین طراح نمایشگاه سبز در واکنش به هشدارهای محسن پرویز توجه کنیم:
متن نوشته چیزی فراتر از تیتر به ما نمی گوید: "اینبار نیز بر همان روال وحشت فزاینده از حضور چشمگیر معترضین در نمایشگاه موجب شده تا دست به دامان دوربین مدار بسته و نیروهای محسوس و نا محسوس شوند اما زهی خیال باطل که آمدنمان همراه با رفتنتان خواهد بود .پس خموش باشید و بنشینید و نظاره گر این حضور باشید."
جز رجزخوانی معمول طراحان نمایشگاه سبز، تمهید خاصی در کار نیست. لینک دیگری هم فرستاده نشد! جالب است که کاربری که خبر از حضور دوربینهای مداربسته داده بود و از توجه به نکات امنیتی گفته بود، خود پیشنهاد میدهد: "نمادهای سبز - - از جمله خودکار وخودنویس و ماژیک سبز(حتی اسپری) و دست بند به همراه داشته باشیم."
در بخش های بعدی عواقب ناخوشایند چنین پیشنهاداتی را بررسی خواهیم کرد.

پایان بخش اول





[۱] با ارسال این لینکهای ۱، ۲، ۳ و ۴
[۲] به مرور دلایلمان را برای هماهنگ بودن کاربران ارائه خواهیم کرد، اما تنها برای نمونه میتوان به کامنتهای این لینک که روز اول نمایشگاه و برای تشویق سبزها به حضور در نمایشگاه فرستاده شده، اشاره کرد
[۳]
[۴]
[۵]
[۶] در ادامه درباره این دوستان و نظرات و گزارشات و تفاوتهایشان با طراحان اصلی نمایشگاه سبز صحبت خواهیم کرد.
[۷] برای مثال کاربر امیرکبیر در آستانه نمایشگاه کتاب مینویسد: "کودتاچیان ... سرمست از پیروزی پوشالی خود پس از ۲۲ بهمن و عدم حرکت جدی از سوی معرضین هر روز در بوق و کرنا می کنند که سبز چه شد و سبز چه نشد" و از رهبران میخواهد سکوت خود را بشکنند
[۸] این کاربر در ادامه میگوید: " (و اگر [موسوی و کروبی] نیایند معلومه از حاکمیت وحشت دارند) "، سخنی که از کودتاچیان انتظار میرود تا معترضی مشتاق حضور رهبران سبز.
[۹] هرچند کاربر فوق الذکر احتمالا به خاطر زمان کم حضور و ناشناخته بودن در بالاترین، لینکی در تایید طرح نفرستاده، اما در کامنتهای لینک طراحان حضور حمایتی پررنگی دارد
حتی اگر فرض کنیم که این کاربر ارتباط سازمان یافته ای با طراحان نمایشگاه سبز نداشته، باز این سوال مطرح است که چرا طراحان به این مسئله و هشدار امنیتی یعنی حضور دوربینهای مدار بسته، هیچ واکنشی نشان ندادند.

ادامه مطلب